🔊 Wazektomia (łac. vasotomia, od łac. vas „naczynie”, gr. ektomía „wycinać”) – metoda traktowana jako antykoncepcja dla mężczyzn, mikrochirurgiczny zabieg urologiczny polegający na przecięciu i podwiązaniu nasieniowodu lub nasieniowodów w celu przerwania ich ciągłości. Skutkiem interwencji jest blokada drożności światła nasieniowodów, a tym samym przerwanie transportu elementów komórkowych – głównie plemników – do ejakulatu. Spermatogeneza wciąż zachodzi, a wyprodukowane w jądrach plemniki są samoistnie resorbowane przez organizm. Podwiązanie nasieniowodów wymaga krótkotrwałego przerwania aktywności seksualnej (ok. 7 dni po zabiegu). U pacjenta po wazektomii ejakulat może zawierać komórki rozrodcze męskie do 2–3, czasem 5 miesięcy od zabiegu, pochodzące z pęcherzyków nasiennych, które mogą być rezerwuarem spermatozoidów. W tym okresie zaleca się stosowanie dodatkowych form antykoncepcji do momentu potwierdzenia negatywnym wynikiem badania morfologii nasienia na obecność żywych plemników w ejakulacie. Wazektomia jest zabiegiem trwałym. Rewazektomia daje potencjalną możliwość odwrócenia jego skutków przez ponowne zespolenie nasieniowodów.