🔊 Poznań, Stołeczne Miasto Poznań (niem. Posen, łac. Posnania, jid. ‏פּױזן Pojzn‎) – miasto na prawach powiatu w zachodniej Polsce, położone na Pojezierzu Wielkopolskim, nad rzeką Wartą, u ujścia Cybiny. Historyczna stolica Wielkopolski, od 1999 r. siedziba władz województwa wielkopolskiego i powiatu poznańskiego. Piąte pod względem liczby ludności miasto w Polsce (546 859 mieszkańców w grudniu 2021 r.) i ósme pod względem powierzchni (261,9 km²). Poznań wraz z powiatem poznańskim i gminami Oborniki, Skoki, Szamotuły i Śrem tworzy aglomerację poznańską, zamieszkałą przez ponad 1,2 mln osób. W 2018 think tank Globalization and World Cities (GaWC), badający wzajemne stosunki pomiędzy miastami świata w kontekście globalizacji, uznał Poznań za metropolię globalną (Gamma-). Poznań często plasuje się w czołówce miast o bardzo wysokiej jakości edukacji i bardzo wysokim standardzie życia. Zajmuje również wysokie miejsce pod względem bezpieczeństwa i jakości opieki zdrowotnej. Miasto Poznań wielokrotnie zdobyło także nagrodę „Superbrands” za markę miasta bardzo wysokiej jakości. Miasto jest istotnym węzłem drogowym i kolejowym, funkcjonuje tu również międzynarodowy port lotniczy Poznań-Ławica. Poznań jest ośrodkiem przemysłu, handlu, logistyki i turystyki. Funkcjonują tu Międzynarodowe Targi Poznańskie – największe i najstarsze centrum wystawiennicze w Polsce. Poznań to ośrodek akademicki, naukowy i kulturalny. W 25 szkołach wyższych studiuje ponad 110 tys. osób. Działają tu m.in.: opera, filharmonia, balet, teatry, kina, muzea, galerie sztuki, orkiestry i zespoły folklorystyczne. W Poznaniu co pięć lat odbywa się Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy im. Henryka Wieniawskiego – najstarszy konkurs skrzypcowy na świecie. Poznań jest także siedzibą m.in.: Chóru Stuligrosza, Instytutu Zachodniego oraz najwyższego taktycznego dowództwa US Army w Europie. W podpoznańskim obserwatorium astrogeodynamicznym, jako jedynym w Polsce, współtworzy się europejski system lokalizacyjny Galileo. Poznań był jednym z ośrodków stołecznych i religijnych państwa Piastów w X i XI wieku, w przeszłości pełnił funkcję siedziby władców Polski, był też jedną z najbardziej rozwiniętych twierdz w ówczesnej Polsce. Poznań był też stolicą Polski w latach 1290–1296. Jest jednym z najstarszych lokowanych miast w Polsce – nadanie praw miejskich w 1253 r. Miasto posiadało prawo do czynnego uczestnictwa w akcie wyboru króla. W poznańskiej katedrze znajduje się symboliczny grobowiec pierwszych władców Polski – Mieszka I oraz Bolesława I Chrobrego. Na wyspie Ostrów Tumski mieści się siedziba kurii archidiecezji poznańskiej – najstarszej w Polsce, mieściła się tu także druga najstarsza uczelnia wyższa w Polsce. Stolica Wielkopolski była jednym z miast królewskich Korony Królestwa Polskiego. Miejsce obrad sejmików elekcyjnych województwa poznańskiego od XVI wieku do pierwszej połowy XVIII wieku. Pod Poznaniem miały miejsce popisy szlachty województwa poznańskiego I Rzeczypospolitej. W 2008 r. zespół najstarszych dzielnic miasta uznano za pomnik historii. Z Poznaniem związanych jest 5 powstań wielkopolskich: z 1794 r., z 1806 r., z 1846 r., z 1848 r. oraz z lat 1918–1919. Dwa z nich (z 1806 r. i z lat 1918–1919) zakończyły się pełnym zwycięstwem Polaków i są zaliczane obok powstania sejneńskiego z 1919 r. oraz dwóch powstań śląskich z 1920 r. i z 1921 r. do pięciu zwycięskich powstań narodowych w historii Polski. Zwycięstwo z 1806 r. miało bezpośredni wpływ na powstanie Księstwa Warszawskiego, natomiast o okresie pomiędzy zwycięskimi powstaniami wielkopolskimi opowiada serial: Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy. Na mocy podpisanego w tym samym roku w Poznaniu pokoju Saksonia stała się królestwem. 14 Wielkopolska Dywizja Piechoty z Poznania za walkę w wojnie polsko-bolszewickiej otrzymała order Virtuti Militari. Dzięki pracom poznańskich kryptologów rozpracowano szyfr niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. W Poznaniu miało też miejsce pierwsze i jedyne powstanie okresu PRL (Poznański Czerwiec 1956), który był główną przyczyną powstania węgierskiego 1956. Poznań jest jedynym miastem wymienionym w słowach polskiego hymnu. Patronami miasta Poznania są apostołowie Piotr i Paweł, święci Kościoła katolickiego. Święto miasta, jako dzień jego patronów, obchodzone jest 29 czerwca.